καρδιολογία

Παιδιά και αρτηριακή πίεση

Ιατρικά, Καρδιολόγος

Από την ειδική καρδιολόγο Αλεξάνδρα Λάμπρου

καρδιολογίαΤα τελευταία χρόνια, η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης εντάχθηκε στην καρδιολογική εξέταση των παιδιών. Έτσι, παρατηρείται το φαινόμενο, να καταγράφονται ολοένα και περισσότερα περιστατικά παιδικής υπέρτασης, της οποίας η συχνότητα εμφάνισης είναι περίπου 0,5-1%. Τα κύρια αίτια της αύξησης των περιστατικών υπέρτασης είναι κυρίως, ο σύγχρονος τρόπος ζωής που χαρακτηρίζεται από τη μειωμένη άσκηση και ανθυγιεινή διατροφή και , επομένως την αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας. Ωστόσο στα παιδιά η εμφάνιση καρδιαγγειακών επιπλοκών από την υπέρταση είναι εξαιρετικά σπάνια γιατί απαιτούνται πολλά χρόνια για την εμφάνισή τους.  Όμως, αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι συνήθως, η ιδιοπαθής υπέρταση (δηλαδή η υπέρταση στην οποία δεν βρίσκουμε κάποια αιτία) των ενηλίκων, έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία. Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης σε όλα τα παιδιά άνω των 3 ετών, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.

Αιτίες αρτηριακής υπέρτασης στα παιδιά

Στα παιδιά, είναι συχνότερη η δευτεροπαθής υπέρταση (δηλαδή αυτή που οφείλεται σε κάποια πάθηση) στην οποία, όταν αντιμετωπιστεί η αιτία που υπάρχει, τότε η υπέρταση συνήθως υποχωρεί. Συνήθως τα παιδιά με δευτεροπαθή υπέρταση είναι κάτω των 10 ετών, έχουν σοβαρή υπέρταση και αυτή εμφανίζεται ξαφνικά, ενώ σε προηγούμενες μετρήσεις, η πίεση του παιδιού ήταν φυσιολογική.

Οι πιο συχνές αιτίες δευτεροπαθούς υπέρτασης στα παιδιά είναι:

  • Νεφρικές νόσοι
  • Παθήσεις της καρδιάς (όπως στένωση του ισθμού της αορτής)
  • Παθήσεις των ενδοκρινών αδένων (φαιοχρωμοκύτωμα, σύνδρομο Cushing)
  • Ορισμένα φάρμακα

Στην περίπτωση που δεν εντοπιστεί κάποια αιτία που προκαλεί την υπέρταση, τότε αυτή  ονομάζεται ιδιοπαθής ή πρωτοπαθής υπέρταση.  Η ιδιοπαθής υπέρταση εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά μεγαλύτερα των 10 ετών, με οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης και συνήθως, αυξημένο σωματικό βάρος.  Η υπέρταση σε αυτές τις περιπτώσεις  συνήθως δεν είναι σοβαρή.

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά διακατέχονται από φόβο, αγωνία και άγχος κατά τη διάρκεια της εξέτασής τους στο ιατρείο, με αποτέλεσμα να μην είναι λίγες οι φορές που η αρτηριακή τους πίεσης καταγράφεται υψηλή, χωρίς πραγματικά να είναι. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να βιαζόμαστε να θέσουμε τη διάγνωση της υπέρτασης, αλλά να προσπαθήσουμε να ηρεμήσουμε το παιδί και να επιχειρήσουμε εκ νέου, τη μέτρηση, τουλάχιστον 15 λεπτά μετά. Πρόκειται για την υπέρταση της «λευκής μπλούζας», η οποία είναι ιδιαίτερα συχνή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υπέρτασης στα παιδιά;

Τα συμπτώματα της υπέρτασης στα παιδιά είναι ελάχιστα ή καθόλου.  Συνήθως προεξάρχουν τα συμπτώματα της αρρώστιας που προκαλεί την υπέρταση.  Παρόλα αυτά, τα μεγαλύτερα παιδιά και έφηβοι μπορεί να παραπονεθούν για ζάλη, κεφαλαλγία, διαταραχές στην όραση.

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της πίεσης σε ένα παιδί;

Στα παιδιά οι τιμές της συστολικής και διαστολικής πίεσης εμφανίζουν διακυμάνσεις ανάλογα με την ηλικία, το φύλο  και το ύψος του παιδιού. Υπάρχουν ειδικοί πίνακες που καθορίζουν τις φυσιολογικές τιμές αρτηριακής πίεσης στα παιδιά ανάλογα με την ηλικία και τα χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού.

 

Ενδεικτικός πίνακας φυσιολογικών τιμών αρτηριακής πίεσης ανά ηλικία

ΗΛΙΚΙΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ
ΠΙΕΣΗ
6 εβδ-4 έτη 95/60
5-6 έτη 105/60
6-8 έτη 105/65
9-10 έτη 110/65
11-12 έτη 115/65
13-14  έτη 120/70

 

Πως γίνεται η διάγνωση της υπέρτασης στα παιδιά;

Η αξιολόγηση της αρτηριακής πίεσης σε ένα παιδί είναι πολύ σημαντική για να αποφευχθεί ο σκόπελος της υπερδιάγνωσης.  Η μέτρηση της πίεσης πρέπει να γίνεται με το κατάλληλο μέγεθος περιχειρίδας, αναλόγως της ηλικίας και της σωματικής ανάπτυξης του παιδιού.  Είναι σημαντικό το παιδί να είναι σε ήρεμη κατάσταση και συνήθως απαιτούνται 2-3 επισκέψεις στο ιατρείο.

Ποια είναι η θεραπεία της υπέρτασης στα παιδιά;

Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης στα παιδιά είναι η αντιμετώπιση της αιτίας εάν υπάρχει.

Όταν η υπέρταση είναι ιδιοπαθής δηλαδή δεν υπάρχει κάποια αιτία τότε η βασική αρχή στην αντιμετώπιση της υπέρτασης είναι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Α. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Β. Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή ενδείκνυται σε συγκεκριμένες και επιλεκτικές περιπτώσεις, χωρίς ασφαλώς να αποτελεί τον κανόνα

Συμπερασματικά λοιπόν….

Η υπέρταση στα μικρά παιδιά οφείλεται συνήθως σε κάποιο αίτιο, συνήθως προβλήματα από τους νεφρούς ή την καρδιά σε αντίθεση με τους ενήλικες και τους εφήβους που η υπέρταση είναι συνήθως ιδιοπαθής (δεν οφείλεται σε κάποια υποκείμενη ασθένεια).  Βέβαια τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τάση αύξησης της πρωτοπαθούς υπέρτασης στα παιδιά και ειδικά τους εφήβους λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής.

Παρακαλούμε κατά την ηλεκτρονική αναδημοσίευση οποιουδήποτε περιεχομένου να αναγράφετε την πηγή με ενεργό σύνδεσμο προς το oloigiatopaidi.gr . Ευχαριστούμε!

Αφήστε μια απάντηση