Η κοινωνική εργασία στα σχολεία

Από την Κοινωνική λειτουργό Κατερίνα Κούμλελη.

      Η εκπαίδευση αποτελεί τη διαδικασία εκείνη που σκοπό έχει να επηρεάσει τη σκέψη, την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα και τη αγωγή του ατόμου. Μέσω της εκπαίδευσης το άτομο αποκτά γνώσεις, δεξιότητες και αξίες. Η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα εκπαιδεύω που σημαίνει ανατρέφω από παιδική ηλικία, μορφώνω, διαπαιδαγωγώ.

Ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού στα σχολεία

      Η σχολική κοινωνική εργασία αποτελεί ένα κλάδο στην επιστήμη της κοινωνικής εργασίας που στόχο έχει την ισότιμη πρόσβαση και ενεργό συμμετοχή όλων των μαθητών στην εκπαίδευση. Ειδικότερα στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ο κοινωνικός λειτουργός αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο μαθητή με αναπηρία, την οικογένεια του και τη σχολική κοινότητα. Στα πλαίσια του αντικειμένου της ειδικότητας του είναι να σχεδιάζει και να οργανώνει προγράμματα παρέμβασης με στόχο την αντιμετώπιση των δυσκολιών και αναγκών του κάθε  μαθητή αλλά και την ενίσχυση των δεξιοτήτων του, καθώς και την συμβουλευτική υποστήριξη της οικογένειας και των εκπαιδευτικών του σχολείου. Η εφαρμογή των προγραμμάτων παρέμβασης στην κοινωνική εργασία γίνεται μέσω των τριών μεθόδων κοινωνικής εργασίας, κοινωνική εργασία με άτομα και οικογένεια, κοινωνική εργασία με ομάδες και κοινωνική εργασία με κοινότητα.

Οι κλάδοι της σχολικής κοινωνικής εργασίας

      Οι τρείς κλάδοι στους οποίους ξεκίνησε επίσημα η άσκηση της κοινωνικής εργασίας ήταν η ιατρική κοινωνική εργασία, η ψυχιατρική κοινωνική εργασία και η προστασία του παιδιού. Ο κλάδος της προστασίας του παιδιού ήταν ο προάγγελος της σχολικής κοινωνικής εργασίας. Το 1899 ιδρύθηκε στο Σικάγο των ΗΠΑ το Jul House ενώ από το 1906 προσλήφθηκαν κοινωνικοί λειτουργοί στα δημόσια σχολεία. Η κοινωνική εργασία στα σχολεία είναι ένας ευρύς τομέας της πρακτικής κοινωνικής εργασίας και συνεπάγεται συνεργασία μεταξύ του κοινωνικού λειτουργού και του σχολείου. Ο κοινωνικός λειτουργός εστιάζει στο άτομο κάνοντας παρεμβάσεις σε επίπεδο οικογένειας και σχολείου. Οι σχολικές βαθμίδες κατηγοριοποιούνται σε πρωτοβάθμια, ανώτερη πρωτοβάθμια, γυμνάσιο και δευτεροβάθμια.

 Δυσκολίες των παιδιών που φοιτούν στα σχολεία:

Οι μαθητές των σχολείων αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην κοινωνία, όπως:

•  Προβλήματα υγείας.
•  Προβλήματα ψυχικής υγείας.
•  Δυσκολίες στο οικογενειακό τους περιβάλλον.

Παρεμβάσεις στα σχολικά πλαίσια

      Σχολική κοινωνική εργασία ασκούν οι κοινωνικοί λειτουργοί που εργάζονται σε φορείς που έχει την εποπτεία το Υπουργείο Παιδείας αλλά και σε υπηρεσίες που συνεργάζονται στενά με τις σχολικές μονάδες όπως ιατροπαιδαγωγικές υπηρεσίες, μονάδες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων, κοινωνικές υπηρεσίες. Το έργο των σχολικών κοινωνικών λειτουργών σε συνεργασία με τους υπόλοιπους επαγγελματίες στο χώρο της εκπαίδευσης είναι το ακόλουθο: Οργάνωση συναντήσεων με τους διευθυντές και τους προϊσταμένους των σχολικών μονάδων. Επιμόρφωση μέσω σεμιναρίων σε εκπαιδευτικούς και γονείς. Δράσεις που κρίνονται αναγκαίες σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες της εκάστοτε σχολικής μονάδας.

    Σε κάθε περίπτωση ο μαθητής πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ξεχωριστή μονάδα. Κάθε παιδί δικαιούται ανεξαρτήτως των φυλετικών και κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων πρόσβαση στην εκπαίδευση ενώ αναγκαία είναι η ύπαρξη ατομικών παρεμβάσεων με στόχο την στήριξη των εκπαιδευτικών και προσωπικών στόχων των μαθητών. Ο κοινωνικός λειτουργός του σχολείου μπορεί να σχεδιάσει παρέμβαση σύμφωνα με τη συγκατάθεση του παιδιού και του φροντιστή (γονιός). Οι κύριες θεραπείες / προγράμματα που σχετίζονται με τα  παιδιά είναι:

• Παιδοθεραπεία.
• Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία.
• Διαλεκτική συμπεριφορική Θεραπεία.
• Εκπαιδευτικές, συμβουλευτικές, ψυχοθεραπευτικές ομάδες.
• Ομαδικές θεραπείες γνωστικής συμπεριφοράς και διαχείριση γονέων.
• Εκπαίδευση και υποστηρικτική θεραπεία.
• Καθοδήγηση σταδιοδρομίας.
• Σχολικά προγράμματα ψυχικής υγείας.

Σκοπός της σχολικής κοινωνικής εργασίας

      Σκοπός της σχολικής κοινωνικής εργασίας είναι η πρόληψη προβληματικών καταστάσεων που επηρεάζουν μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς. Η παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς. Η επίτευξη κλίματος συνεργασίας μεταξύ εκπαιδευτικών-μαθητών καθώς και η επίλυση ενδεχόμενων συγκρούσεων στο χώρο του σχολείου. Η παροχή υποστήριξης σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ένταξη προσφύγων και μεταναστών μαθητών, η στήριξη μαθητών που αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα στην ένταξη και την ενσωμάτωση στο σχολικό πλαίσιο.

Παρακαλούμε κατά την ηλεκτρονική αναδημοσίευση οποιουδήποτε περιεχομένου να αναγράφετε την πηγή με ενεργό σύνδεσμο προς το oloigiatopaidi.gr. Ευχαριστούμε!